تاریخچه ترجمه تخصصی

 

ترجمه ، «برگرداندن چیزی که گفته یا نوشته شده، به زبانی دیگر است. »

این معنی که در فرهنگ OXFORD سال ۱۹۹۶ آمده شاید دقیق ترین تعریف کوتاه ترجمه باشد. در این تعریف چهار عنصر نهفته است:

۱. مطلبی که به صورت گفته یانوشته در آمده است (موضوع) برای دارالترجمه ؛

۲. یک زبان (زبان مبدا)؛

۳. زبان دیگر (زبان مقصد)؛

۴. عمل وارد کردن مطلب از زبان مبدا به زبان مقصد (ترجمه کردن).

 

تاریخچه ترجمه

 

 ترجمه تاریخچه نسبتاً پر سابقه ای دارد. اولین آثار ترجمه شده به 3000 سال قبل از میلاد و به دوران امپراطوری قدیم مصر تعلق دارد و در غرب حدود 300 سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) هنگامی که رومیان قسمت اعظم فرهنگ یونانی را زیر سلطه خود در آوردند، کار ترجمه اهمیت و رونق پیدا کرد. در قرن دوازدهم غرب در اسپانیا با اسلام تماس پیدا می کند که شرایط حاکم از جمله تفاوت های موجود بین دو فرهنگ و تماس مداوم میان دو زبان، انجام ترجمه در سطح وسیعی را ایجاب می کند و پس از سقوط امپراطوری مغرب (مور) عده ای از مترجمان به ترجمه عربی آثار کلاسیک علمی و فلسفی یونانی می پردازند.

 

در حالی که در قرن نوزدهم ترجمه به عنوان وسیله ای یک جانبه جهت ارتباط بین بزرگان ادب و تا حدود کمی بین فلاسفه و دانشمندان و خوانندگان آن ها در سراسر جهان به شمار می رفت، قرن بیستم به عنوان "عصر ترجمه" نامیده شده است. ضرورت های سیاسی، نیازهای اجتماعی، فرهنگی و علمی و رقابت های تجاری و اقتصادی قرن حاضر ایجاب می کند که کلیه مدارک، مقالات، کتاب ها و اسناد به اکثر زبان های زنده دنیا و یا حداقل به زبان های طرفین معامله ترجمه بشوند.

 

ترجمه در ایران اما تاریخ چندان پرسابقه ای ندارد. از جمله اولین کتاب های ترجمه شده به فارسی در قرن سیزدهم هجری، کتاب پطر کبیر و شارل دوازدهم است که توسط میرزا رضا مهندس در زمان و به دستور عباس میرزا از زبان فرانسه ترجمه شده اند.

در دارالترجمه  با تأسیس دارالفنون و اعزام محصلین ایرانی به خارج، کار ترجمه در ایران رو به فزونی نهاد و بالاخره در سال های بعد به لحاظ ازدیاد تماس های بین المللی و نیازهای علمی و فرهنگی رونق بیشتری پیدا کرد تا اینکه در حال حاضر در اکثر زمینه های علمی و ادبی کتاب ها و مقالات بسیاری از زبان های زنده دنیا به فارسی ترجمه می شود.

 

ترجمه گستر